Erfpacht is een onderwerp dat veel huiseigenaren bezighoudt, vooral als de afgekochte erfpachtcanon ten einde loopt. In veel steden komt voor veel huiseigenaren de afgekochte erfpachtperiode binnenkort ten einde, en dit brengt nieuwe financiële verplichtingen met zich mee. In deze blog duiken we in de wereld van erfpacht en wat je kunt verwachten wanneer de afgekochte periode afloopt.
Wat is erfpacht, en waarom hebben we het?
Erfpacht is een zakelijk recht dat de gebruiker (erfpachter) de bevoegdheid geeft om een onroerende zaak van een ander (erfverpachter) te gebruiken. Erfpacht werd in veel steden ingevoerd om de bouw van woningen op gemeentegrond te stimuleren en tegelijkertijd eigendomsrechten te behouden voor de gemeente, waardoor langdurige controle over de grond gewaarborgd bleef. De gemeente behoudt daarbij de eigendom van de grond, maar stelt deze beschikbaar tegen betaling van een zogenaamde canon.
Wat is het afkopen van de erfpachtcanon?
Om woningbezitters meer zekerheid te geven, werd in het verleden de mogelijkheid geboden om de erfpachtcanon voor een periode van 50 jaar af te kopen. Voor veel woningbezitters die gebruik hebben gemaakt van die mogelijkheid, loopt deze periode nu ten einde. Dit betekent dat zij opnieuw een jaarlijkse canon moeten gaan betalen. De hoogte van deze canon wordt bepaald door de gemeente en is gebaseerd op de actuele WOZ-waarde van de woning.
Een verhoging van de canon heeft nadelige consequenties voor de eigenaar
Naast de bestaande woonlasten, zoals hypotheekrente en gemeentelijke belastingen, komt er jaarlijks een extra canon bij, waarvan de hoogte vaak wordt bepaald op basis van de actuele WOZ-waarde. In sommige gevallen kan de canon fors stijgen door veranderende grondprijzen en herwaardering van de omgeving, wat de woonlasten nog verder verhoogt. Bovendien kan de aanwezigheid van een erfpachtcanon de verkoopwaarde van een woning negatief beïnvloeden, omdat potentiële kopers de extra kosten moeten meerekenen bij hun aankoopbeslissing.
Is erfpacht nog wel van deze tijd?
De vraag rijst daarom, of erfpacht in de huidige tijd nog wel gerechtvaardigd is. Aan de ene kant biedt erfpacht de gemeente een beperkte mogelijkheid om invloed uit te oefenen op de ontwikkeling van de stad, maar anderzijds zorgt het voor onzekerheid onder woningbezitters, die worden geconfronteerd met onverwachte lasten. In veel landen is erfpacht vervangen door volledig eigendom, wat meer zekerheid en vrijheid biedt voor de eigenaar. Er zijn daarnaast alternatieven voor erfpacht, zoals de mogelijkheid om de erfpacht definitief af te kopen of het verlengen van de periode waarvoor de canon is afgekocht.
Conclusie
Erfpacht is een complex onderwerp dat directe financiële gevolgen heeft voor veel woningbezitters. Daarom is het van belang om tijdig te onderzoeken welke opties er beschikbaar zijn en zo een passende beslissing te nemen. Informeer je bij de gemeente, overweeg het afkopen van de erfpacht of sluit je aan bij een platform voor collectieve actie. Weeg de verschillende alternatieven zorgvuldig af, en wees voorbereid op de financiële impact van de herinvoering van de canon.
John Greijmans
Rotterdam, september 2024
